هرس کردن زیتون
هرس کردن زیتون مجموعه اقداماتی است که با انجام آنها، شکل دهی، فرم دهی، تعادل زایشی و رویشی، افزایش عمر و باردهی درخت زیتون حاصل می شود. بهترین فرم هرس و تربیت درخت زیتون در مناطق گرم فرم کروی می‌باشد.
هدف از هرس کردن زیتون چیست؟
- شکل دهی، تشکیل اسکلت درخت و تحریک درخت و وارد کردن آن به فاز زایشی ( تولید سریع تر میوه )
- نفوذ نور به داخل تاج، تهویه بهتر هوا در داخل آن و ازدیاد شاخساره های بارده و افزایش کیفیت میوه
- سهولت در انجام عملیات داشت و برداشت و کنترل بهتر آفات و بیماریها
- جوان سازی درختان مسن و افزایش عمر درخت
مراحل زندگی درختان زیتون و چگونگی هرس کردن در این مراحل:
- مرحله نونهالی : در این مرحله که درخت رشد رویشی دارد باید هرس به دقت انجام شود زایرا که در این مرحله اسکلت درخت شکل می گیرد. ( هرس فرم دهی )
- مرحله بلوغ : در این مرحله که درخت وارد رشد زایشی می شود شدت هرس از مرحله ی نونهالی کمتر است و بر اساس شرایط محیطی منطقه و باغ باید صورت گیرد. ( هرس باردهی )
- مرحله پیری : در این مرحله با انجام هرس مناسب می توان طی 4 – 3 سال درخت را جوان سازی کرد.
انواع شاخه ها در زیتون :
- شاخساره : شاخه های زایشی هستند که تولید گل و میوه می کنند.
- شاخه میوه ده : قسمت اعظم میوه بر روی این شاخه ها تولید می شود.
نکته : زیتون از الگوی رشد بازیتونیک پیروی می کند بدین صورت که رشد شاخساره های قسمت پایین بیشتر از بالای درخت است.
زمان هرس کردن زیتون :
- هرس تابستانه (سبز) : در فصل رشد درخت انجام می شود. این نوع هرس به منظور حذف شاخه های پر رشد، زائد و مزاحم از جمله پاجوش ها، نرک ها، تنه جوش ها، شاخه های خشک آفت زده و شکسته صورت می گیرد.
- هرس زمستانه : در اواخر پائیز و اواخر زمستان صورت می گیرد.( زمان خواب و رکود درخت )در مناطقی که سرمای شدید زمستان را دارند بهتر است این هرس را به تعویق انداخت و آن را اواخر زمستان انجام داد.
برش های متداول در هرس کردن زیتون :
- تنک کردن : حذف کلی شاخه = بیشترین برش ها در هرس زیتون از این نوع می باشد.
- سرزنی شاخه ها : قسمتی از بخش های انتهایی شاخه قطع می شود. درزمان تربیت درخت نباید تا حد ممکن از سرزنی استفاده شود. در تربیت درخت باید شاخه به عنوان بازوهای اصلی درخت انتخاب شده و بقیه شاخه های اضافی حذف گردند. در هنگام قطع شاخه های اضافی باید دقت کرد که شاخه ها از ته قطع گردند زیرا اگر ناخنک ( قسمتی از شاخه بریده شده بر روی تنه درخت ) بر روی تنه گذاشته شود باعث تحریک جوانه ها در محل برش شده و تعداد زیادی شاخه رشد می کنند.
انواع شدت هرس :
- هرس سبک : 15% کل درخت هرس شود.
- هرس متوسط : 30 – 25 % کل درخت هرس شود.
- هرس شدید : 50 – 40 % کل درخت هرس شود.
در اراضی حاصلخیز هرس سبک برای درختان زیتون توصیه می شود و در اراضی غیر حاصلخیز و مناطق خشک به دلیل اینکه شاخه ها و برگ های سبز عامل مهم از دست دادن آب جذب شده توسط ریشه ها می باشند هرس شدیدتر( با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه ) باید صورت گیرد. بهترین راهنمای تشخیص شدت هرس اندازه رشد شاخه های سال قبل می باشد ، در صورتی که رشد شاخه ها بین 30 – 25 سانتی متر باشد باید هرس سبک و در صورتی که رشد شاخه ها کمتر از 15 سانتی متر – هرس شدیدتر ( با توجه به شرایط اقلیمی منطقه ) انجام شود.
مراحل تربیت درخت زیتون (هرس فرم) :
- انتخاب 3 تا 5 شاخه اصلی و حذف نرک ها، پاجوش ها، تنه جوش ها و شاخه های اضافی
- تک تنه نمودن تنه درخت ( با توجه به نوع برداشت )
- باز و بسته نمودن تاج درخت بر اساس موقعیت منطقه و شرایط اقلیمی
- تحریک ایجاد و ازدیاد شاخه های بارده و گسترش تاج درخت ( سرزنی )
- کاهش رقابت بین شاخه ها
- کوتاه کردن شاخه ها
- حذف شاخه های آلوده و بیمار
نکات قابل توجه در هرس کردن زیتون :
شرایط محیطی، نوع رقم، نوع خاک، آب قابل دسترس، باردهی سال قبل، نحوه و شدت هرس سال قبل، رشد شاخه های سال قبل، نوع مصرف میوه باید در زمان هرس زیتون رعایت گردند. با توجه به اینکه گل های زیتون بر روی شاخه های یکساله (شاخه های سال قبل) و میوه زیتون بر روی شاخه های دو ساله تشکیل می شود باید همه ساله تعداد مناسب شاخه های دو ساله روی درخت جهت باردهی اقتصادی نگه داشت.
عملیاتی که باید سالانه در باغات زیتون به منظور باردهی بهتر انجام شود:
- کنترل ارتفاع درخت و گسترش جانبی تاج
- حذف نرک ها، پاجوش ها، تنه جوش ها، و شاخه های رقیب
- حذف شاخه هایی که تولید میوه کرده اند
- حذف شاخه های روی هم افتاده و به داخل تاج رفته
- در مناطق گرم باید شاخه های بارده را به سمت تاج درخت هدایت نمود و در کل تاج درخت را پایین آورد.
انواع هرس باردهی مناسب در مناطق گرم و خشک :
بوته ای : در مناطقی که سرمای زمستان شدید دارند و احتمال سرمازدگی است توصیه می شود. این فرم دارای چند تنه بوده و برای درختان بارده تربیت نشده مناسب است ، با انتخاب 3 تنه اصلی (شاخه) با توزیع مناسب در اطراف درخت این فرم به دست می آید.شدت سرزنی ها باید در حد متوسط باشد تا از انبوه شدن تاج جلوگیری شود.
کروی : این روش و روش قبل برای مناطق گرم و خشک با رطوبت نسبی پائین توصیه می شود. در این مناطق به دلیل تابش نور زیاد نباید هرس شدید شاخ و برگ بر روی درخت زیتون صورت گیرد.در این فرم درخت از ارتفاع 50-40 سانتی متری سطح زمین سرزنی شده و 4-3 بازوی اصلی با زوایه مناسب و با فواصل کم نگه داشته و سرزنی صورت می گیرد، در این فرم نسبت به فرم شلجمی شاخه های بیشتری در داخل تاج نگه داری می شود.
نکات فنی و بهداشتی هرس کردن زیتون :
- محل هرس با چسب پیوند پوشانده شود – برش های بزرگتر از قطر 4 – 3 سانتی متر حتما باید پوشانده شود
- به دلیل عدم آلوده شدن محل هرس به آفات و بیماری های قارچی و باکتریایی )
- ضدعفونی کردن وسایل هرس برای هرس درختان دیگر ( با استفاده از ضد عفونی کننده های معمول مانند الکل )
- تیغه ی قیچی نباید به سمت شاخه ای که قطع می شود باشد. به دلیل اینکه زخم بر روی تنه درخت ایجاد نشود.
-
برای سفارش انواع نهال زیتون میتوانید با شماره گیری 09127219389 و یا با پر کردن فرم زیر نسبت به ثبت سفارش خود اقدام نمایید.
[gravityform id=”1″ title=”true” description=”true”]
انواع نهال های زیتون اصلاح شده (محصولات شرکت)
